Onze welgemeende excuses: wij hebben ons schuldig gemaakt aan een wel heel suggestieve titel. Dat hele mysterie omtrent deze twee pannen bestaat namelijk helemaal niet.
Natuurlijk, er valt genoeg over de braadpan te vertellen en dat gaan we bij deze ook doen. En tegelijk behandelen we ook de zogeheten Dutch oven, want… die twee zijn gewoon hetzelfde.
Echt waar? Jazeker. Qua directe vertaling zou je al gauw uitkomen op ‘frying pan’ of ‘roasting pot’, maar Dutch oven is het meest gebruikelijk. We kunnen misschien maar beter beginnen met uitleggen hoe en waarom deze specifieke term in het leven is geroepen.
Een paar honderd jaar terug in de tijd
Je moet weten dat de term ‘Dutch’ in het Engels te pas en te onpas lijkt te worden gebruikt. Soms niet echt terecht. Zo is er de camerahoek die ‘Dutch tilt’ of ‘Dutch angle’ wordt genoemd. Dat wil zeggen dat de lens een halve kwart gedraaid is, wat een diagonaal beeld oplevert. Maar eigenlijk komt dit uit de Duits-expressionistische stroming. De term ‘going Dutch’ betekent dat iedereen voor zichzelf betaalt, wat overeenkomt met de stelling dat Nederlanders van nature gierig zouden zijn.
Voor de verandering is de benaming Dutch oven wel terecht. Ene Abraham Darby, een Engelsman, zag rond het begin van de achttiende eeuw hoe Nederlanders gietijzeren pannen maakten met behulp van zandmallen. Hij leerde hoe dit proces werkte en nam de techniek mee terug naar zijn geboorteland. Vanwege de afkomst van dit fenomeen werden de pannen Dutch ovens genoemd. En zo heten ze driehonderd jaar later dus nog steeds.
Met de jaren nam de populariteit van de Dutch ovens in Nederland en andere landen in Europa zienderogen af. Maar kolonisten in de Nieuwe Wereld – Noord Amerika, dus – maakten er juist dankbaar gebruik van! Voornamelijk wegens de veelzijdigheid aan gerechten en ingrediënten die erin bereid kunnen worden. Dit zorgde er uiteindelijk voor dat de typische Nederlandse braadpan nooit helemaal uit het publieke oog verdween. Tegenwoordig bestaan er wel lichtere en goedkopere opties, maar zoals met alles waar het label ‘retro’ aan geplakt kan worden – kleding, meubels, vinylplaten en zelfs cassettes – wint ieder fenomeen uiteindelijk wel weer aan populariteit. De Dutch oven vormt hierop geen uitzondering.
Maar naast de geschiedenis is het natuurlijk nog beter om wat meer te weten over de functionaliteit van deze pan. Lees daarom snel verder!
Wat kun je er allemaal mee maken?
In principe waar je maar trek in hebt. Klinkt simpel, maar zo veelzijdig is een braadpan nou eenmaal. Dat verklaart de populariteit van de Dutch ovens door de eeuwen heen. Vlees braden was eigenlijk altijd de hoofdmoot. Van origine, dan. Want er is veel meer in mogelijk! Vis kan erin gebraden worden, groenten worden ermee op temperatuur en smaak gebracht, jouw favoriete soep bereid je in een braadpan… taart, quiche of pizza eten? Je houdt het niet voor mogelijk, maar die kun je dus echt in een braadpan bereiden. En dat geldt voor veel meer ovengerechten. Ga maar eens flink op zoek in (speciale) kookboeken of natuurlijk het wereldwijde web. Daar vind je waarschijnlijk al gauw verschillende gerechten waar de vingers van de echte top- of hobbykok onophoudelijk van gaan jeuken!
Welk model is voor mij het beste?
Daarvoor moet je onder andere kijken naar voor welk fornuis de pan geschikt is. Maar dat geldt natuurlijk voor alle kookgerei. Sommige modellen zijn enkel geschikt voor gas, elektrische platen of inductie koken. Anderen zijn universeel. Maar wanneer jij ook lekker buiten je ding wilt kunnen doen, ouderwets op een kampvuurtje, heb je een zogeheten bedourie nodig, de Australische variant. Die kun je gebruiken ‘in het wild’ of gewoon lekker in het comfort van je eigen vertrouwde achtertuin. Zet de bedourie neer op een stapel hout of stenen, waar je een vuurtje onder stookt. En anders kun je ook nog gebruik maken van een potjie, die van hetzelfde principe uitgaat. Behalve dan dat die wel degelijk pootjes heeft.
Verder verschillen de braadpannen zowel voor binnen- als buitengebruik nogal van formaat. Dus het hangt er maar net vanaf wat jij precies wilt maken en hoeveel ruimte jij daarvoor in jouw pan nodig denkt te hebben.
Hoe zit het met het kostenplaatje?
Dat is een zeer terechte vraag. Wanneer jij een Dutch oven wilt kopen van rond de Ø 20-30 cm, dan mag je al gauw denken aan een bedrag van €200 of meer. Lijkt heel veel, maar zo’n pan gaat wel de rest van je leven mee! Sterker nog, je kunt hem gewoon in de afwasmachine zetten. Dat gaat meestal niet op voor heel specialistische pannen. Dus ja, je bent flink wat centen kwijt, maar dan heb je ook wat. Voor degenen die serieus met hun culinaire hobby omgaan moet dit dan ook een klein offer zijn!
